Zaburzenia snu u dzieci
Sen to stan fizjologiczny niezbędny do prawidłowego funkcjonowania każdego organizmu. Brak snu może doprowadzić do zaburzenia tego funkcjonowania. Zaburzenia związane ze snem mogą stanowić pewien objaw chorobowy. Mogą wynikać z niedostatecznej ilości, bądź jakości tego snu. Niekiedy są spowodowane trudnościami z zasypianiem i utrzymaniem ciągłości snu. O zaburzeniach snu można mówić również w momencie zbyt wczesnego budzenia, bądź zwiększonej potrzeby snu.
Zaburzenia snu u dzieci są zjawiskiem bardzo częstym. Znaczna część maluchów nie jest w stanie przespać wymaganej liczby godzin, potrzebnej do prawidłowego funkcjonowania ich organizmu. Stan ten może być spowodowany wieloma czynnikami. Najczęściej jednak wynika on z pewnych zaburzeń psychospołecznych, behawioralnych, bądź organicznych. Bez względu na to, w jakim wieku jest dziecko, zaburzenia snu mogą doprowadzić do pewnych konsekwencji zdrowotnych, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Z badań naukowych wynika, że nie rozwiązanie problemów ze snem u dziecka w momencie, kiedy się one pojawiają, skutkują wzmożeniem tych problemów w latach późniejszych. Ponad połowa dzieci z zaburzeniami snu odczuwa te problemy jeszcze przez kolejny rok, czy dwa lata. Obecnie szacuje się, że zaburzenia snu dotyczą około 20-30% dzieci w pierwszych trzech latach życia.
Zaburzenia snu mogą być spowodowane wieloma czynnikami, wśród których można wyróżnić zaburzenia związane z funkcjonowaniem zegara biologicznego. Zaburzenia te dotyczą przede wszystkim dzieci urodzonych po nieprawidłowo przebiegającej ciąży, czy porodzie, a także u dzieci autystycznych, niewidomych oraz z opóźnionym rozwojem psychoruchowym. Dzieci z takimi zaburzeniami mają problemy zwłaszcza z zasypianiem oraz utrzymaniem ciągłości snu.
Inną przyczyną zaburzeń snu u dzieci mogą być choroby somatyczne, a wśród nich: padaczka, nadczynność tarczycy, alergia pokarmowa, czy choroby metaboliczne. Do czynników powodujących zaburzenia snu należy zaliczyć także te, związane ze stanem emocjonalnym. Mowa tu przede wszystkim o stresie i zwiększonym napięciu, spowodowanym wieloma sytuacjami, na przykład pójściem do przedszkola, czy zmianą miejsca zamieszkania. Takie czynniki emocjalne mogą stanowić przyczynę trudności w zasypianiu, budzenia się w nocy, a także lęków i koszmarów sennych. Do przyczyn zaburzeń snu u dzieci należy zaliczyć jeszcze czynniki środowiskowe, a więc przede wszystkim: hałas, czy zbyt niską lub zbyt wysoką temperaturę w pokoju dziecka. Takie czynniki mogą utrudniać zasypianie i przyczyniać się do częstego wybudzania się dziecka.
Leczenie zależy przede wszystkim od przyczyny zaburzeń snu. Niezwykle ważna jest w tym momencie rola rodziców, którzy w pierwszej kolejności powinni skontaktować się z lekarzem i udzielić mu szczegółowego wywiadu. Jeżeli zaburzenia snu związane są z czynnikami emocjonalnymi, konieczne jest udzielenie dziecku możliwie największego wsparcia. Należy wówczas wyeliminować wszelkie czynniki przyczyniające się do stresu i napięcia u dziecka. Jeżeli takie działania nie dadzą oczekiwanego rezultatu, należy zwrócić się do psychologa lub psychiatry dziecięcego. W niektórych przypadkach konieczne jest wdrożenie psychoterapii rodzinnej.