Łuszczyca u dzieci

Łuszczyca u dzieci nie należy do schorzeń rzadkich, mimo, iż brak jest szczegółowych danych statystycznych na ten temat. Wiadomo jedynie, że schorzenie to dotyczy około 2% ogólnej populacji. Niektórzy autorzy twierdzą, że choroba ta dotyczy 4% wszystkich chorób skóry u dzieci. Łuszczyca bywa niekiedy schorzeniem trudnym do zdiagnozowania, a także do wyleczenia, szczególnie jeśli dotyczy małych dzieci. Jest chorobą powodującą nieestetyczne zmiany skórne, a także bardzo negatywnie wpływającą na samopoczucie i jakość życia dziecka. Jest to zapalna choroba skóry, która polega na nadmiernym i przyspieszonym tworzeniu się komórek naskórka. Łuski, które się tworzą na skórze, ulegają złuszczaniu i stąd właśnie nazwa tej choroby.

Jakie są przyczyny łuszczycy?

Dokładne przyczyny łuszczycy nie są do końca znane. Uważa się jednak, że choroba ta ma podłoże genetyczne. Mimo to, do dnia dzisiejszego nie określono jeszcze genów, które są odpowiedzialne za łuszczycę. Nadal trwają badania nad rodzinnymi predyspozycjami do zachorowania na tę chorobę. Ryzyko zachorowania u dziecka wynosi aż 70%, jeżeli chorobą dotkniętych jest oboje rodziców, 15% natomiast, jeżeli choruje tylko jedno z nich. Liczne badania przeprowadzane w ciągu ostatnich lat pozwoliły na zakwalifikowanie łuszczycy do grona chorób autoimmunologicznych.

W przypadku dzieci choroba ta bardzo często ulega zaostrzeniu w wyniku różnorodnych infekcji wirusowych, bakteryjnych, próchnicy zębów, pasożytów, czy działania niektórych leków. Do czynników sprzyjających wystąpieniu łuszczycowych zmian skórnych zalicza się także podrażnienia, skaleczenia, czy otarcia naskórka, a także ukąszenia przez owady. Czynnikami tymi są również oparzenia termiczne lub słoneczne. Zaostrzenia łuszczycy u dzieci są także zależne od stresu.

Objawy łuszczycy u dzieci

O wyglądzie i umiejscowieniu łuszczycowych zmian skórnych w znacznym stopniu decyduje wiek dziecka. Niemowlęta, które cierpią na długotrwałe i nieustępujące pieluszkowe zapalenie skóry, mogą być chore na tak zwaną łuszczycę pieluszkową. Jest to choroba trudna do rozpoznania i często mylona z łojotokowym zapaleniem skóry. Łuszczyca pieluszkowa objawia się mocno czerwonymi ogniskami, które są dobrze odgraniczone od zdrowej skóry w miejscu, gdzie przylega pieluszka. Celem potwierdzenia takiej odmiany łuszczycy konieczne jest przeprowadzenie badania histopatologicznego.

Łuszczyca pieluszkowa jest jednak schorzeniem rzadko występującym. Znacznie częściej u małych dzieci pojawia się natomiast tak zwana łuszczyca drobnogrudkowa, zazwyczaj po przebytej infekcji. Ta odmiana choroby objawia się przede wszystkim licznymi i niewielkimi grudeczkami o okrągłym kształcie, które pokryte są małą łuską. Występują one na rękach i nogach, na tułowiu, a także na głowie i twarzy dziecka.

Starsze dzieci cierpią najczęściej na łuszczycę plackowatą, która objawia się pod postacią czerwonych ognisk chorobowych, pokrytych łuskami różnej wielkości. Łuski te mogą się ze sobą zlewać, tworząc tym samym duże skupiska, wyglądające jak place. Ta postać choroby występuje przeważnie na łokciach, kolanach, a także na tułowiu i głowie.

Objawem charakterystycznym dla łuszczycy jest także tak zwane naparstkowanie w obrębie paznocki, które występuje u niektórych dzieci powyżej drugiego roku życia. Przyjmuje ono postać niewielkich wgłobień pojawiających się na płytce paznokci.

Jak postępować w przypadku łuszczycy u dziecka?

Łuszczyca występująca u dzieci ma zazwyczaj przebieg łagodny. W niektórych przypadkach dochodzi nawet do samoistnego ustąpienia zmian. Znaczna poprawa, a nawet zniknięcie objawów następuje w wyniku zażywania kąpieli słonecznych. Nie zawsze okazują się one jednak skuteczne, gdyż mogą doprowadzić również do zaostrzeń choroby.  Dziecko cierpiące na łuszczycę powinno być pod stałą opieką oraz kontrolą dermatologa dziecięcego.

Sposób leczenia zależny jest przede wszystkim od wieku dziecka, odmiany choroby, a także umiejscowienia i stopnia nasilenia występujących zmian skórnych. Zawsze, na samym początku konieczne jest ustalenie, czy łuszczyca była poprzedzona infekcją. W przypadku małych dzieci zalecane jest zastosowanie ostrożnego leczenia miejscowego. W łuszczycej dziecięcej wskazana jest cignolina, podawana jednak w niższych stężeniach, niż w przypadku dorosłych. Korzystne działanie wykazują także analogi witaminy D oraz pochodne kalcyneuryny. W ramach leczenia wspomagającego, zaleca się stosowanie kąpieli w emolientach. Dzieci, które posiadają liczne zmiany skórne i źle znoszą leczenie miejscowe, poddawane są naświetleniom UVB. Łuszczyca charakteryzująca się ciężkim przebiegiem u dziecka wymaga leczenia szpitalnego i doustnego podawania retinoidów.

Jaka jest rola rodziców w leczeniu łuszczycy u dzieci?

Rodzice słyszący diagnozę łuszczycy u swojego dziecka, bardzo mocno to przeżywają, tym bardziej, jeśli sami doświadczyli jej nieprzyjemnych objawów. Zadaniem rodziców powinno być jednak  możliwie najszybsze rozpoczęcie leczenia dziecka, zaraz po ustaleniu rozpoznania. Niezwykle ważne w takich momentach jest przede wszystkim okazanie dziecku wsparcia i cierpliwości. Nie zawsze zdajemy sobie bowiem sprawę z tego, że taka choroba może w znacznym stopniu utrudniać kontakty naszego dziecka z rówieśnikami. Może stać się przyczyną jego wyobcowania i braku akceptacji własnej osoby. Wszystko to przyczynia się do obniżenia jakości życia dziecka, jego złego samopoczucia i narastających problemów. Niekiedy konieczne okazuje się wsparcie ze strony psychologa, nie tylko dla dziecka, ale także dla jego rodziców.

Niektórzy rodzice pytają o stosowanie specjalnej diety w przypadku dziecka chorującego na łuszczycę. Jak się okazuje, wdrożenie diety nie ma tak naprawdę żadnego znaczenia, a prowadzi jedynie do kolejnych, zupełnie niepotrzebnych ograniczeń. Najważniejsze jest natomiast zapobieganie nawrotom tej uciążliwej choroby oraz skracanie czasu jej leczenia. W tym celu rodzice powinni zadbać o systematyczne leczenie zębów dziecka, a także różnorodnych infekcji i robaczyc. Niezwykle ważne jest unikanie stresu przez dziecko. Wszystkie, wspomniane wyżej czynniki prowokują bowiem wystąpienie łuszczycy.