Dziecko z astmą

Astma jest przewlekłą, zapalną chorobą płuc, charakteryzującą się nadmierną reaktywnością dróg oddechowych. Choroba ta występuje bardzo często. Na całym świecie dotyczy ona od 5% do 10% ogółu populacji. W Stanach Zjednoczonych od około 5% do około 8% przypadków zachorowań dotyczy dzieci. Choroba ta charakteryzuje się tym, że mięśnie położone wokół oskrzeli zaczynają się kurczyć w momencie ekspozycji na czynnik wywołujący. W konsekwencji następuje stan zapalny oraz obrzęk błony śluzowej oskrzeli, których wnętrze wypełnia się dodatkowo śluzem. Zwężone drogi oddechowe ograniczają tymczasowo przepływ powietrza zarówno do, jak i z płuc, co prowadzi do nagłej duszności, kaszlu, a czasem także do świstu oddechowego.

W przypadku małych dzieci jedynym, charakterystycznym objawem jest nawracający, szczekający kaszel, którego nasilenie zauważalne jest zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego lub w nocy. Innym objawem, który może się także pojawić, jest przyspieszony i głośny oddech. Niektóre dzieci cierpiące na astmę odczuwają ciasność w klatce piersiowej lub ból, szczególnie podczas wykonywanego wysiłku fizycznego. W przypadku małych dzieci bardzo często zaobserwować można niepokój ruchowy, osłabienie, zmęczenie i brak apetytu.

Astma dziecięca w znacznym stopniu różni się od tej, która rozpoczyna się w wieku dorosłym. Rozpoznanie astmy dziecięcej bardzo często wymaga konsultacji pediatry i wykluczenia innych chorób płuc. Objawy astmy u dziecka bardzo często mogą być mylone z symptomami towarzyszącymi zwykłemu przeziębieniu. Astma może przebiegać z różnym nasileniem u różnych dzieci. Niekiedy nasilenie choroby może się także zmieniać pod wpływem pory roku i/lub z roku na rok. U niektórych dzieci można natomiast zaobserwować złagodzenie, bądź nasilenie objawów wraz ze wzrostem wieku.

Jakie mogą być przyczyny astmy?

Niestety, główne przyczyny występowania astmy nie są do końca znane. Wiadomo jednak, że pewne, różnorodne czynniki, mogą mieć wpływ na wywoływanie epizodów tej choroby w przypadku osób szczególnie podatnych. Do czynników tych można między innymi zaliczyć: alergeny (pleśnie, pyłki, niektóre pokarmy, czy roztocza kurzu domowego), infekcje wirusowe, środki drażniące oraz zanieczyszczające powietrze, nadmierny wysiłek fizyczny, zmiany pogodowe, niepokój i stres, wrażliwość na leki lub środki chemiczne. Epizody astmy występujące w nocy mogą być wynikiem alergenów obecnych w pomieszczeniu, w którym śpi dziecko.

Na astmę podatne są szczególnie dzieci z obciążonym wywiadem rodzinnym. Mówi się zatem o dziedzicznej predyzpozycji do zachorowania na tę chorobę. W grupie ryzyka znajdują się również dzieci z alergiami, a także z dysplazją oskrzelowo-płucną. Około 40% przypadków dotyczy zachorowań jeszcze przed trzecim rokiem życia. 90% zachorowań dotyczy z kolei dzieci przed dziesiątym rokiem życia.

Jak leczyć astmę u dziecka?

Na skuteczne leczenie astmy ogromny wpływ ma przede wszystkim możliwie najwcześniejsze wykrycie choroby, ustalenie czynników, które wywołują jej epizody, a także podjęcie odpowiednich środków zapobiegawczych.

W leczeniu astmy stosuje się leki, których zadaniem jest niejako kontrolowanie choroby. Wskazane jest także podawanie leków, które doraźnie znoszą objawy astmy. Leki, których zadaniem jest przede wszystkim łagodzenie choroby, wykazują działanie przeciwzapalne i są podawane codziennie. Leki te hamują proces zapalny, który toczy się w oskrzelach osoby chorej. Do leków kontrolujących chorobę zalicza się przede wszystkim glikokortykosteroidy, metyloksantyny, leki przeciwleukotrienowe oraz beta2-mimetyki wziewne. Celem szybkiego usunięcia skurczu oskrzeli zaleca się przyjmowanie beta2-mimetyków oraz leków przeciwcholinergicznych, które charakteryzują się bardzo szybkim działaniem.